Gepubliceerd 8 december 2015
Jamie Oliver hield kort geleden een vurig betoog over de gevaren van suiker in zoete drankjes, vooral voor kinderen. Overdrijft hij of heeft hij daadwerkelijk een punt? En waarom is suiker nou zo slecht en geldt dat voor alle suikers? En wat te doen al je kind al gewend is aan zoet?

Jamie heeft zeker een goed punt. Hij waarschuwt vooral voor drankjes waar suiker in zit. Het is ook niet voor niks dat de Gezondheidsraad het advies ‘drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken’ heeft gegeven. De consumptie van dit soort drankjes – frisdrank, maar ook vruchtensap, ijsthee, gezoete zuiveldranken en sportdranken waaraan suiker is toegevoegd – verhoogt het risico op diabetes. Drankjes als diksap en vruchtensap hebben de naam gezond te zijn, maar bevatten ook veel suiker. En dus ook veel calorieën. Het probleem van al deze drankjes is, dat je ongemerkt heel veel suiker binnenkrijgt. Om een voorbeeld te noemen, in een pakje Wicky dat kinderen vaak mee naar school krijgen zitten al 5 suikerklontjes. Dit realiseren ouders zich vaak niet. Naast het feit, dat te veel suiker slecht voor de gezondheid is, is suiker ook heel funest voor de tanden en een grote veroorzaker van cariës.

Waarom is suiker zo slecht, en geldt dat voor alle soorten suiker?

Het is op zich niet slecht of gevaarlijk om suiker binnen te krijgen. Suiker komt namelijk ook van nature voor in bijvoorbeeld fruit. En bij de verwerking van suiker wordt er door het lichaam geen onderscheid gemaakt tussen van nature aanwezige of toegevoegde suiker. Maar het is niet goed om te veel suiker binnen te krijgen. Dat kan bijdragen aan het ontstaan van overgewicht, zowel bij volwassenen als bij kinderen. En zoals al gezegd is het slecht voor de tanden. Steeds meer peuters en kleuters kampen al met verrotte tandjes. Dit is op zich al erg, maar vooral ook, omdat het blijvend gebit, dat al achter het melkgebit zit, hiermee ook al aangetast is.

Wat voor drankjes kun je als ouders het beste aan jouw kinderen geven?

Water en thee zonder suiker. Voor veel kinderen is het best lastig om water te drinken, omdat er geen smaak aan zit en ze gewend zijn aan zoet. Begin er daarom al zo jong mogelijk mee. Als ze eenmaal gewend zijn aan water drinken, gaat het op latere leeftijd ook gemakkelijker. Je kunt het op een leuke manier presenteren, bijvoorbeeld in een vrolijke beker of bidon. En wanneer een kind er echt moeite mee heeft kun je er bijvoorbeeld een schijfje sinaasappel of komkommer in doen, zodat het een beetje een smaakje krijgt.

Mag frisdrank dan helemaal niet?
Af en toe een cola of een andere frisdrank mag best, maar met mate! Bijvoorbeeld alleen een glas in het weekend en tijdens speciale gelegenheden, zoals een verjaardag. Vergelijk frisdrank en andere zoete drankjes maar eens met taart: dat eet je toch ook niet vijf keer per dag?”

Waarom geven toch nog veel ouders zoete drankjes aan hun kinderen?

Waarschijnlijk hebben ouders het wel eens gehoord, dat deze drankjes niet goed zijn. Maar blijkbaar horen ze het nog niet genoeg. Daarbij zijn er veel drankjes die gezond klinken en waarvan ouders écht denken dat ze wél gezond zijn. Zoals appelsap, want dat is tenslotte van appels gemaakt, dus moet het wel goed zijn toch? Of sportdrankjes, zoals energie-drankjes, want die worden in de sportschool verkocht. De ouders hebben echt geen idee, dat deze drankjes verre van goed zijn!
Het zou daarom veel meer bekend gemaakt moeten worden, door onder andere zorgverleners en artsen. En ook kinderdagverblijven en scholen zouden het goede voorbeeld kunnen geven. Om ouders te informeren over wat wel en niet gezond is voor kinderen, geeft Trophé dikwijls voorlichting op ouderavonden.
Het kan heel lastig zijn als jij jouw kind keurig water meegeeft naar school, terwijl alle vriendjes en vriendinnetjes frisdrank krijgen. Maar kinderen worden constant blootgesteld aan verleidingen. Blijf het gewoon volhouden. Als ze steeds dezelfde boodschap horen, komt het vanzelf aan.

Als je kind al gewend is aan zoete drankjes, hoe laat je het dan afkicken?

Je kunt de zoete drankjes geleidelijk met steeds meer water aanlengen, zodat je kind haast ongemerkt went aan een minder zoete smaak. Ook buiten de deur kun je dit doen. Zo bestel ik zelf in een restaurant één flesje appelsap en een flesje/glas water en verdeel dat over de kinderen. Dan hebben ze elk nog steeds een glas vol appelsap, maar met de helft minder suiker.
Daarbij is het goed om zelf het goede voorbeeld te geven en ook water als standaard dorstlesser te nemen. Af en toe een zoete drank geven of nemen is geen probleem, maar maak er duidelijke afspraken over. Geef bijvoorbeeld op een vast moment één zoet drankje, zoals op zaterdag en zondag. Zo went je kind eraan, dat op andere momenten water en thee zonder suiker de standaard zijn.

Om te voorkomen dat kinderen moeten afkicken van het nuttigen van zoet, is het verstandig om al zo vroeg mogelijk in de smaakontwikkeling te beginnen. Alle kinderen vinden zoet lekker. Borstvoeding is namelijk ook wat zoet van smaak. Maar als ze daarnaast, al vroeg in de smaakontwikkeling, alleen maar zoete fruithapjes krijgen, dan willen ze niets anders meer. Het is dus beter om ze direct te laten wennen aan de smaak van groente: bitter, zuur. Als ze het de eerste keer niet lekker vinden, blijf het gewoon herhalen. Minstens tien keer moet je deze smaak blijven aanbieden, voordat ze het geleerd hebben te waarderen. Op deze manier leren ze wennen aan een niet-zoete smaak.