“Oh mag je dan ook koffie drinken om aan voldoende vocht te komen?”, vroeg laatst iemand blij verrast aan me. Zij dacht altijd dat ze te weinig dronk, maar met de koffie die ze op een dag dronk meegerekend bleek dat reuze mee te vallen. “Maar koffie is toch juist vocht afdrijvend?”, vroeg ze nog.
Dat is dus een fabeltje. Een groot misverstand dat nog elk jaar wel ergens in een bericht in de media opduikt en een bewering die nog op vele websites gedaan wordt.
Jammer, want hierdoor zijn er mensen die hun geliefde kopje koffie laten staan en dit niet vervangen door ander vocht, en juist daardoor hun vochtbalans niet op peil houden. Tot deze groep behoren voornamelijk ouderen, die extra vocht nodig hebben, zeker als het warm is. Ze zitten vaak in droge, warme ruimtes, waardoor hun vochtverlies sowieso wat groter is dan bij de meeste jongeren. Daarbij komt dat hun dorstgevoel wat minder ontwikkeld is. Laten ze dan ook nog hun kopje koffie staan, dan krijgen ze nog minder vocht binnen.

Waar komt deze misvatting vandaan?

Het idee dat koffie kan leiden tot uitdroging komt waarschijnlijk voort uit een oude studie uit 1928, waarin de effecten van cafeïne in tabletvorm als vocht afdrijvend middel zijn onderzocht. Maar cafeïne in tabletvorm is niet te vergelijken met koffie als het gaat om de vochtbalans. Sindsdien zijn er geen studies gedaan die de opvatting over vochtafdrijving van koffie hebben ontkracht.
Er zijn wel meerdere studies gedaan naar de effecten van cafeïne alleen, bijvoorbeeld als toevoeging aan sportdranken voor atleten. Twee studies naar koffie leverden tegenstrijdige resultaten op.

Brits onderzoek wijst uit dat koffie bijdraagt aan de vochtbalans
Dat koffie net als water bijdraagt aan de vochtbalans is nog maar kort geleden grondig onderzocht bij 50 Britse mannen tussen 18 en 46 jaar oud. Hierin werden de effecten van koffie en water op de vochtbalans vergeleken. Daarbij is gekeken naar een aantal indicatoren voor de vochtbalans, zoals de hoeveelheid lichaamsvocht en stoffen in het bloed en de urine, waaronder de natrium-, kalium- en creatinegehalten. Hieruit kwam naar voren dat het drinken van matige hoeveelheden koffie door mensen de regelmatig koffie drinken niet leidt tot uitdroging, maar juist bijdraagt aan de dagelijkse vochtbehoefte. In de studie ging het om 4 mokken koffie van 200 milliliter, totaal dus 800 milliliter. Vrouwen deden niet mee in het onderzoek, omdat bij hen ook vochtverlies door de menstruele cyclus kan optreden.

Aanbevolen hoeveelheid vocht en koffie

Het advies voor volwassenen is om per dag 1,5 tot 2 liter te drinken. Dit hoeft niet alleen maar water te zijn. Alle dranken tellen mee. Maar het is aan te raden dranken te kiezen zonder toegevoegde suikers of alcohol. Water en koffie en thee zonder suiker of melk hebben de voorkeur.

Koffie bevat cafeïne
Cafeïne kan positieve, maar ook negatieve effecten hebben. Daarom kan je hier niet onbeperkt van drinken. Gezonde volwassenen kunnen ongeveer 400 milligram cafeïne per dag innemen zonder dat er negatieve effecten te verwachten zijn. Dat komt neer op ongeveer 4 kopjes koffie per dag. Dit advies is niet bedoeld voor mensen die gevoelig zijn voor cafeïne. Personen die lijden aan angstgevoelens kunnen bijvoorbeeld beter minder drinken.

Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven kunnen beter geen of niet meer dan 1 kopje koffie of ander cafeïnerijk drankje per dag nemen. Kinderen onder de 13 jaar kunnen beter geen koffie of ander cafeïnerijke drankjes drinken. Jongeren tussen 13 en 18 wordt aangeraden niet meer dan 1 kopje koffie of ander cafeïnerijk drankje per dag te nemen.

Bron: VoedingNu: Hans Kraak