Gepubliceerd 1 september 2016
Vandaag begint de Migraineweek. Vorig jaar ben ik me door middel van diverse scholingen gaan specialiseren in de relatie voeding en migraine. Nog niet alle cliënten en volgers van Trophé zijn daarvan op de hoogte, dus vandaar dat ik er vandaag, op de eerste dag van de Migraineweek, nog maar weer eens de aandacht op vestig.
Want hoe zit het dan precies? Kan je met voeding migraine voorkomen?

Wat is migraine?

Migraine is een heftige, vervelende vorm van hoofdpijn. De bonzende pijn zit meestal aan één kant van het hoofd en kan lang aanhouden. Een aanval kan een halve dag tot wel drie dagen duren. Hoewel wetenschappelijk bewijs ontbreekt, zijn er duidelijke aanwijzingen dat bepaalde voeding een migraineaanval kan uitlokken.
Een migraineaanval duurt bij volwassenen gemiddeld 4 tot 72 uur en bij kinderen gemiddeld 30 minuten tot 48 uur. De hoofdpijn kenmerkt zich door tenminste 2 van de volgende verschijnselen:

• pijn aan 1 zijde van het hoofd
• bonzende of kloppende pijn
• de aanvallen hebben een duidelijk begin en einde
• verergering van de klachten door lichamelijke activiteit
• misselijkheid en/of braken
• Kinderen hebben vaker last van misselijkheid en braken.
• niet verdragen van licht en/of geluid
• Sommige migrainepatiënten hebben voor, tijdens of na migraine hevige darmklachten. De praktijk leert dat verteringsstoornissen nogal eens gepaard gaan met migraine, maar dit verband is nog niet wetenschappelijk bewezen.

15% van de migrainepatiënten heeft last van een aura voor of tijdens een migraineaanval. Een aura kenmerkt zich door:

• Gezichtsvelduitval
• Tintelingen aan één kant van het lichaam
• Krachtverlies
• Zien van lichtflitsen, vlekken of sterretjes
• Spraakstoornissen
• Duur: 10-60 minuten

Oorzaak

Een migraineaanval ontstaat doordat iemand overmatig reageert op bepaalde prikkels. Welke prikkel een aanval kan uitlokken, verschilt vaak van persoon tot persoon. Voor volwassenen zijn de volgende prikkels bekend:

• het uitstellen of overslaan van een maaltijd
• te weinig drinken
• alcohol
• vermoeidheid en/of spanning, bijvoorbeeld door overmatige drukte of stress
• meer dan het gebruikelijke aantal uren slaap. Bekend is bijvoorbeeld de “weekend-migraine”
• hormonale factoren, bijvoorbeeld bij migraine tijdens de menstruatieperiode of bij het gebruik van de anticonceptiepil. Tijdens de zwangerschap en na de menopauze kan verbetering optreden.
• meer lichaamsbeweging dan gebruikelijk
• veranderingen in het weer

Factoren die met name bij kinderen een aanval kunnen uitlokken zijn:

• het overslaan of uitstellen van maaltijden
• scherp licht of flikkerend licht van bijvoorbeeld discolampen of de televisie
• ingespannen huiswerk maken
• conflictsituaties, stress
• lichamelijke inspanning

Voedingsmiddelen die migraine opwekken

Er zijn veel dingen die migraine kunnen opwekken. Als je last hebt van migraine, zal je zelf moeten ontdekken waardoor een migraineaanval ontstaat. Heb je bijvoorbeeld te weinig gedronken of heb je last van stress? Of is het toch voedingsgerelateerd?

Wetenschappelijk is er weliswaar niks bewezen, maar er zijn wel migrainepatiënten die zich beter zijn gaan voelen door bepaalde voeding en voedingsstoffen te mijden. Boosdoeners die patiënten aangeven zijn: kaas, rode wijn, mononatriumglutamaat, chocolade, sojasaus, citrusvruchten en bewerkt vlees.

Tyramine

Niet alle kaassoorten veroorzaken migraine. Het zijn de soorten die rijk zijn aan tyramine. Bij mensen die er gevoelig voor zijn, kan dit stofje lijden tot een migraineaanval. Dit zogenoemde ‘kaassyndroom’ wordt gekenmerkt door een plotse stijging van de bloeddruk en een stekende pijn in het hoofd. Hoe langer de kaas rijpt, hoe hoger het tyramine-gehalte. Kazen die een aanval kunnen uitlokken zijn: blauwschimmelkaas, Parmezaanse kaas, cheddar, brie, feta, stilton, gorgonzola, mozzarella en smeltkaas. Niet alleen in kaas zit tyramine. Het zit bijvoorbeeld ook in chocolade, zuurkool en sojabereidingen.

Alcohol

Het drinken van alcohol kan een prikkel zijn om een migraineaanval uit te lokken. Vooral rode wijn, omdat dat ook het eerdergenoemde tyramine bevat. Maar ook van het drinken van bier, whisky en champagne kun je heftige hoofdpijn krijgen.

Bewerkt vlees

Vleesproducten die zijn gerookt, gezouten of op een andere manier zijn geconserveerd, oftewel bewerkt vlees, bevatten niet alleen tyramine, maar ook nitraat. Dit conserveringsmiddel kan migraine opwekken bij sommige mensen.

Koud voedsel

Bij veel mensen met migraine kunnen koude voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld ijs, migraine veroorzaken. In een onderzoek gaf meer dan 90 procent van de migrainepatiënten aan gevoelig te zijn voor ijs en koude dranken.

E621

Ook van het meest besproken E-nummer, E621, wordt gezegd dat het een trigger is voor migraine. E621 wordt gebruikt als smaakversterker en staat ook wel bekend als ve-tsin, mononatriumglutamaat, gistextract, gehydroliseerde proteïne en MSG, naar het Engelse Mono Sodium Glutamat. Aan heel veel producten, zoals bijvoorbeeld chips en pakjes soep, wordt de smaakversterker toegevoegd. Hoewel er mensen zijn die zeggen nooit meer een migraineaanval gehad hebben na het mijden van E621, is het wetenschappelijk nooit bewezen.

Ook niet eten kan migraine veroorzaken. Heb je migraine? Probeer dan nooit een maaltijd over te slaan. Een migraineaanval begint vaak al voordat je een hongergevoel hebt. Het ontstaat door een lage bloedsuikerspiegel. Drink ook altijd voldoende.

Pijnstillers

Naast bovengenoemde voedingsproducten zijn er ook bepaalde pijnstillers die men slikt bij migraine, maar wat juist triggers blijken te zijn.

Migraine bij kinderen niet altijd duidelijk

Bij kinderen is het soms lastig om erachter te komen, dat ze last van migraine hebben. Het kan heel goed zijn, dat kinderen juist gaan klagen over buikpijn en dat ze wat misselijk zijn en helemaal niet benoemen dat ze ook hoofdpijn hebben, terwijl ze dan eigenlijk een migraineaanval hebben.