snelle koolhydraten

Gepubliceerd: 22 mei 2015

Steeds vaker hoor ik, met name vrouwen, heel trots zeggen dat ze nu heel erg gezond zijn gaan eten. Dat is natuurlijk heel fijn om te horen. Maar als dan ik vraag wat ze dan precies zijn gaan eten, hoor ik vooral wat ze ineens niet meer eten.
Brood, pasta en aardappelen komt bij deze steeds grotere groep mensen het boodschappenkarretje niet meer in. Waarom niet? Omdat deze voedingsmiddelen veel koolhydraten bevatten en deze zouden je dik en ongezond maken. Er heerst een soort van koolhydraten-angst in Nederland. Niet alleen in ons land trouwens. Is die angst wel terecht? Zijn koolhydraten echt slecht voor je? Wat doen ze met je lichaam? En zijn deze mensen dan echt gezonder gaan eten?

Wat gebeurt er als koolhydraten je lichaam bereiken? Ze worden omgezet in glucose, dat vervolgens via het bloed in onze cellen terechtkomt. Alle koolhydraten verhogen ons bloedsuikergehalte, maar dat doen ze niet allemaal even snel. Je hebt snelle en langzame koolhydraten. Hoe langzamer je bloedsuiker stijgt, hoe beter. Want als je bloedsuiker snel stijgt en daarna weer snel daalt, krijg je veel pieken en dalen in je suikerspiegel. En dat kun je beter vermijden. Hiervoor moet je lichaam te hard werken om deze pieken en dalen op te vangen, waardoor je je moe gaat voelen. Wanneer je bloedsuikerspiegel vaak te hoog is, is je lichaam uiteindelijk niet meer in staat om dit goed op te vangen, waardoor je suikerziekte type 2 kunt ontwikkelen.

Energiebron

Het is belangrijk dat je koolhydraten niet helemaal van het menu streept. Ons lichaam heeft ze nodig. Ze vormen namelijk de belangrijkste bron van energie. Vooral onze hersenen en spieren kunnen ze goed gebruiken! Daarnaast heb je ze nodig voor het zuurstoftransport naar je weefsels en je hersenen.

Geen dikmakers

Veel vrouwen eten geen brood en pasta meer. Immers, de kilo’s vliegen eraan als je koolhydraten eet? Dit is een fabel! Alleen als je dagelijks méér koolhydraten eet dan je verbruikt, klopt dit. Koolhydraten worden afgebroken tot glucose. Dat dient als brandstof. Als je er dus niet te veel van eet en wel genoeg beweegt, hoeft dat geen invloed te hebben op je gewicht. Het gaat om het vinden van de juiste balans!

Langzame koolhydraten

Langzame koolhydraten, ook wel meervoudige of complexe koolhydraten genoemd, vertragen de opname van glucose en zorgen voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Een constante bloedsuikerspiegel geeft een lekker fit gevoel! Voedingsmiddelen met langzame koolhydraten zijn havermout, de meeste groente, fruit, peulvruchten, quinoa en alles van volkorenmeel (volkoren pasta, zilvervliesrijst). Deze voeding bevat vaak ook veel voedingsvezels en dat is nog eens extra gezond. Vezels verminderen de bloedsuikerpieken en geven snel en lang een verzadigd gevoel. Gevolg: minder snacken tussendoor!

Snelle koolhydraten

Het tegenovergestelde van langzame koolhydraten zijn – juist ja – snelle koolhydraten. Misschien ken jij ze als simpele of enkelvoudige koolhydraten. Deze verhogen je bloedsuikergehalte in een flink tempo. Je lichaam reageert daarop door snel insuline aan te maken, waardoor de bloedsuikerspiegel weer daalt. Ofwel, er ontstaat een jojo-effect. Voedingsmiddelen met snelle koolhydraten zijn bijvoorbeeld suiker, koekjes, snoep, chocola, gebak, aardappelen, maïs, witte rijst en witte pasta en alles van witmeel (denk aan witbrood, pizza’s, pannenkoeken etc.)
De meeste mensen eten te veel van dit soort koolhydraten.

Glycemische index

Een handige truc om erachter te komen of iets snelle of langzame koolhydraten bevat, is door te kijken naar de glycemische index. Een hoge index betekent dat er veel snelle koolhydraten in zitten. Een lage index duidt op veel langzame koolhydraten. Maar let op…de glycemische index van een voedingsmiddel kan verschillen per moment. Factoren zoals de rijpheid van een vrucht, hoe klein het is gesneden en de temperatuur van de voeding spelen allemaal een rol.

Balans

Let er dus op bij het vullen van je winkelwagentje dat je snelle koolhydraten liever vermijdt. Maar voedingsmiddelen met langzame koolhydraten? Die mogen wel een mooi plekje krijgen. Zorg voor een goede balans en variatie. Beweeg volop en eet niet meer koolhydraten dan je verbruikt.

Eet je dus gezonder gezonder zonder koolhydraten?

Hoe zit het dus met dat brood, die pasta en die aardappelen? Is het gezonder om deze te laten staan? NEE. Maar in plaats van witbrood kies je het beste voor volkoren brood, of eventueel bruin brood (lees hier meer informatie over brood) en in plaats van witte pasta kies je voor volkoren pasta’s.
En aardappelen? Ja het zijn snelle koolhydraten, maar toch bevatten ze ook heel veel goede voedingsstoffen. Eet deze gewoon met mate! Een maaltijd zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit ongeveer een kwart aardappelen en ongeveer een kwart uit vlees/vis en minstens de helft aan groenten.

Heb je een allergie, intolerantie of chronische aandoening, dan kan het soms wél goed zijn om op te passen met koolhydraten of ze (bijna) helemaal uit je voedingspatroon te halen. Het is altijd verstandig om dan te overleggen met een voedingsdeskundige.